Door: Jerika Cloots Categorie: Paard, Beenbescherming
Advies van een speciaalzaak: beenbescherming
Paarden houden, verzorgen en berijden is niet zo simpel als het lijkt. Er komt heel veel bij kijken. Ook wij, en wij zitten met onze familiezaak al meer dan 30 jaar in het vak, leren nog elke dag bij. Daarom bespreken we regelmatig een actueel onderwerp op onze blog, met de nodige tips en tricks zodat jullie niet hetzelfde leergeld moeten betalen als menig ander ruiter. Als je zelf een onderwerp hebt waar je veel vragen rond hebt, mag je dit gerust doormailen. Dan kunnen wij het misschien de volgende keer behandelen. Ook als je over het nu besproken onderwerp nog vragen en/of opmerkingen zou hebben, staan wij klaar om dit te bekijken. Mail gerust! Dit kan je doen naar info@clootsruitersport.be.
We willen wel benadrukken dat als je paard mankt of een wonde heeft, je steeds het advies van je dierenarts moet volgen!
Beenproblemen bij paarden is iets waar heel veel ruiters/amazones en paardeneigenaars mee geconfronteerd worden, daarom proberen we jullie in deze editie van Hippo Revue een beetje te informeren over de bescherming van het paardenbeen. Hierbij willen we wel benadrukken dat als je paard mankt of een wonde heeft, je steeds het advies van je dierenarts moet volgen!
Waarom beenbescherming?
Het antwoord is heel simpel: om je paard zijn benen te beschermen. Met de verschillende soorten beenbescherming die momenteel op de markt zijn, kan je je paard tegen twee types letsels beschermen. Het eerste type letstel is wat we gaan noemen de ‘contactletsels’. Hiermee bedoelen we: het tikken tegen een balk tijdens het springen, het tegen elkaar slaan van de achterbenen (kogels), verwondingen op de wei of tijdens transport, kortweg een trauma van buitenaf.
Het tweede type letstel, en dit zijn de meest lastige, zijn de ‘functionele letsels’. We hebben het dan voornamelijk over de pezen. Pezen moeten het gehele gewicht van paard en ruiter opvangen. Door het aanbrengen van de juiste beenbescherming proberen we een deel van die belasting op te vangen en zo letsels te voorkomen.
De pezen zijn een gecompliceerd elastisch systeem dat ervoor zorgt dat de kogel niet te ver doorzakt bij het opvangen van het gewicht. Met de beenbescherming dienen we dus hetzelfde te doen om zo het meest fragiele deel van het bewegingsstelsel van het paard te beschermen. Want eens er schade is aan de pezen, herstelt dit nooit voor honderd procent.
Twee types letsels, dus ook twee types beenbescherming: bescherming tegen trauma’s van buitenaf en bescherming ter ondersteuning van het elastisch systeem van de benen. Een aantal van de besproken beenbescherming beschermt tegen de twee types letsels.
Peesbeschermers
De klassieke peesbeschermer die je tegenwoordig in alle geuren en kleuren in de ruitersportzaken terugvindt, beschermt paarden enkel tegen contactletsels. Ze beschermen NIET tegen overbelasting en ondersteunen de benen ook niet. Deze beschermers zijn tijdens (bijna) elke training van je paard aan te raden. Je beschermt de achterkant van voorbenen en de kogels hiermee tegen het elkaar slaan van de benen, letsel bij het aantikken van springbalken of andere trauma’s van buitenaf. Vooraan zijn deze beschermers open.
Peesbeschermers kunnen uit kunststof, neopreen of leder gemaakt zijn, al dan niet met een bontvoering. Er zijn verschillende soorten sluitingen mogelijk: velcrosluitingen, lederen riempjes en nieuwer, de verstelbare sluitingen. Hierdoor kan je de peesbeschermer beter aansluiten aan elk paardenbeen.
Let er wel op dat je, en dat geldt voor alle besproken bescherming in dit artikel, beenbeschermers kiest van een goede kwaliteit en in de juiste maat. Kies beenbescherming die zich aanpast aan de vorm van het paardenbeen en verluchting voorziet zodat het been niet verhit.
Vaak worden er ook trucjes gebruikt in de peesbeschermers om paarden tijdens het springen hun benen beter te laten heffen en dus geen balken te laten raken. Dan worden er kleine gewichtjes in de peesbeschermers aangebracht of worden ze net een tikje harder aangespannen.
De peesbeschermers bestaan ook in een ‘lange’ versie en worden dan gebruikt voor de achterbenen. Deze zijn een beetje voorbijgestreefd en daar zien we nu vaker strijklappen. Strijklappen beschermen de kogels tegen beschadiging en wondjes door het tegen elkaar slaan van de kogels. Ze worden vaak in set verkocht met de peesbeschermers.
Neopreen peesbeschermers
De neopreen peesbeschermers zijn zeer makkelijk aan te brengen beschermers die, als ze goed zijn aangebracht, ook de pezen ondersteunen. Door de klittenband onderaan die naar boven wordt aangetrokken, wordt de kogel immers zeer goed ondersteund. Deze beschermers zijn voor alle disciplines geschikt, ook bijvoorbeeld voor het westernrijden.
Pijpkousen
Pijpkousen zijn eigenlijk peesbeschermers uit leder of neopreen die om het gehele been vallen. Ze beschermen dus zowel de voor als de achterkant van het been tegen trauma’s van buitenaf. Ze zijn makkelijk en snel om te doen, maar je moet ervoor zorgen dat ze goed passen. Ook deze soort bescherming zien we tegenwoordig minder vaak.
Strijkring
Vroeger was dit gewoon een rubberen ring die over de hoef geschoven werd en dus rond de koot van het paard zit. Tegenwoordig vind je dit ook onder de vorm van een neopreen bandje dat met een velcro toegekleefd wordt en zo de koot en de kogels van de benen beschermt tegen wondjes.
Springschoenen (of clochen)
Springschoenen zijn rond gesneden ‘lappen’ die om de hoef worden geplaatst om te voorkomen dat paarden met hun achterhoeven de ijzers van de voorhoeven aftrappen. Ze dienen ook om de hoef en hoefballen te beschermen, voornamelijk bij het springen. Ze kunnen uit verschillende materialen gemaakt worden: rubber, neopreen, leder of kunststof.
Je hebt open en gesloten springschoenen. De gesloten springschoenen moet je over de hoef van het paard trekken, de open springschoenen ga je sluiten door middel van een velcro of een riempje.
Als je paard een dunne huid heeft of snel geïrriteerd raakt aan de hoefrand kan je kiezen voor springschoenen met een bontrand.
Ook hier moet je ervoor zorgen dat je de juiste maat kiest zodat de springschoenen niet ronddraaien, want ook dit kan irritaties en letsels veroorzaken.
Bandages
Bandages dienen op de juiste manier te worden aangebracht. Als ze te strak zitten, kunnen ze bloedtoevoer afknellen met alle gevolgen vandien. Als ze te los zitten, loop je het risico dat ze afzakken tijdens het rijden en kan je paard hierin verstropt raken…
Ook hier onderscheiden we verschillende soorten en beginnen onze bespreking bij de fleecebandage.
De fleecebandage is een zeer populaire bandage die ook weer te verkrijgen is in vele verschillende modieuze kleuren. Meestal heeft deze (voor paarden) een lengte van 4 meter en voor pony’s 3 meter. Deze bandage gaat echter enkel bescherming bieden tegen de contactletsels. Fleece heeft immers niet genoeg elasticiteit om de pezen te ondersteunen. Deze bandage wordt dan ook het vaakst circulair rond de pijp aangebracht.
De werkbandage is eigenlijk een verzamelnaam voor verschillende types bandages. Het zijn natuurlijk allemaal bandages bedoeld om mee te trainen, maar ze zijn niet allemaal uit hetzelfde materiaal vervaardigd.
Onder de klassieke lycra werkbandage dien je onderbandages (onderlappen) te gebruiken. Dit om de druk te verdelen en de bloedsomloop te stimuleren.
Uiteraard kan je de werking van de bandages maar optimaliseren door de bandages kruislings onder de kogel aan te brengen. Want slechts dan worden ook de pezen ondersteund.
Er bestaan tegenwoordig ook bandages volledig vervaardigd uit geventileerde neopreen of uit rekbare materialen, gels (zoals men vaak onder een zadel ziet). Deze behoren tot de nieuwste generatie werkbandages en zijn ook zeer efficiënt en makkelijk aan te brengen.
De stalbandage (of rustbandage) dienen om te voorkomen dat de paardenbenen na een zware training of tijdens een lang transport of ander werk dan normaal op zouden zwellen en stijf zouden worden. Je kan dit vergelijken met zwangere vrouwen die steunkousen dienen te dragen omdat ze anders gezwollen benen zouden krijgen. Paarden hebben uit zichzelf een slechte doorbloeding in het onderbeen en met de bandages ga je de bloedsomloop stimuleren en de afvalstoffen beter verwijderen.
Je dient deze zeker aan te brengen als je paard na een zware training direct op box moet. Als ze weidegang zou krijgen dan, dan bewegen ze automatisch en wordt de bloedsomloop gestimuleerd. Bij stalrust niet en dan krijg je dikke benen.
Bij rustbandages heb je altijd onderbandages nodig. Na zware arbeid kan je de benen eerst nog insmeren met een cooling gel.
Transportbeschermers
Transportbeschermers dienen om de benen van je paard te beschermen tijdens het transport. Er bestaan hoge en lage transportbeschermers. De meningen over het gebruik van transportbeschermers zijn verdeeld. De tegenstanders vinden dat paarden lastig worden door het dragen van de bescherming en dus vaker gewond raken door stress dan door het transport zelf. De voorstanders vinden dan weer dat het onverantwoord is om je paard zonder bescherming te vervoeren. Ook tijdens het op – en afladen van de paarden, bijvoorbeeld door naast de laadklep te trappen, verwonden paarden zich vaak en kunnen transportbeschermers dus soelaas bieden. Het kiezen voor het transporteren met of zonder beenbescherming zou je moeten laten afhangen van de karakter van je paard (een stresskip of breker of een rustig paard), de lengte van je rit en het rijgedrag van de chauffeur.
Ook hier heb je weer veel verschillende soorten en modellen en types om je paard tijdens transport te beschermen. We kunnen ze in twee grote categorieën indelen: de hoge en de lage transportbeschermers.
De lage uitvoering beschermt het been vanaf de knie tot aan de hoef. Hier kan je ook stalbandages voor gebruiken.
De hoge uitvoering sluit om de hak en neemt een gedeelte van de hoef en dus ook de kroonrand mee.
Ze worden gemaakt uit een sterke nylon buitenkant en een bonte of fleece binnenkant. Soms vind je er ook met een neopreen binnenkant.
We hopen dat we jullie met dit artikel toch enigszins bewust hebben kunnen maken van het nut van beenbescherming bij paarden en hopen ook dat ons overzicht een mooie starter is om op weg te gaan met de juiste bescherming. Als je over dit artikel nog vragen of opmerkingen hebt, mag je ons zeker mailen (info@clootsruitersport.be)!
