Door: Jerika Cloots Categorie: Paard & Verzorging
De zomer is in aantocht, zo maak je hem aangenaam voor je paard
Paarden houden, verzorgen en berijden is niet zo simpel als het lijkt. Er komt heel veel bij kijken. Ook wij, en wij zitten met onze familiezaak al meer dan 30 jaar in het vak, leren nog elke dag bij. Daarom bespreken we regelmatig een actueel onderwerp op onze blog, met de nodige tips en tricks zodat jullie niet hetzelfde leergeld moeten betalen als menig ander ruiter. Als je zelf een onderwerp hebt waar je veel vragen rond hebt, mag je dit gerust doormailen. Dan kunnen wij het misschien de volgende keer behandelen. Ook als je over het nu besproken onderwerp nog vragen en/of opmerkingen zou hebben, staan wij klaar om dit te bekijken. Mail gerust! Dit kan je doen naar info@clootsruitersport.be.
Wordt deze zomer er opnieuw eentje van extremen?
Extremen in de vorm van de vele wedstrijden en bruisend paardenleven na de gekende crisis, maar ook extremen in de vorm van de hitte en de insecten. Over dat laatste wil ik het deze keer hebben.
Iedereen zal het beamen: de voorbije jaren waren er enorm veel vliegen en andere insecten. Hoe komt dit en hoe kunnen we het onze paarden zo aangenaam mogelijk maken ondanks de vele muggen, vliegen, dazen en andere insecten.
Voorbije winters vaak slechts één weekje vorst
Dat we de voorbije winters slechts één weekje vorst gehad hebben, is natuurlijk de grootste oorzaak. Deze zachte winter heeft ervoor gezorgd dat de volwassen insecten overleefd hebben. Dit zagen we in eerste instantie al aan de grote hoeveelheid muggen. Maar nu zijn ook de vliegen en de dazen al in groten getale aanwezig.
De hogere temperaturen, gevolgd door de regenbuien die we in het voorjaar gehad hebben, hebben ervoor gezorgd dat veel insecten zich verder hebben kunnen ontwikkelen. Dat in combinatie met de rijke voedselbronnen die er waren in het voorjaar, zoals het organisch afval, het vele groen en de beschikbare prooien, maakt dat er veel meer insecten zijn dan normaal. Als de warmte aanhoudt, dan zullen de wespen nog het grootste probleem worden binnenkort.
Meer insecten in het land, betekent dus ook meer overlast voor de paarden. En dat is heel duidelijk zichtbaar. Sommige paarden zijn door de storende insecten onmogelijk te berijden of blijven in de wei rondstormen om van de dazen en vliegen af te raken. Gelukkig kunnen we hen tegenwoordig wel goed helpen. Er bestaan immers tal van hulpmiddelen die het leed enigszins kunnen verzachten.
Vliegenfrontriem of vliegenmaskers
Paarden hebben het meest last van vliegen en dazen op het hoofd. Zeker bij de ogen, irriteert dit hen. De kans op een oogontsteking is ook erg groot. Vliegen zitten overal, dus ook op uitwerpselen op de wei of in de stal of mesthoop. Dezelfde vliegen komen dan ook bij de paarden op de ogen zitten en brengen dan de bacteriën en virussen over die ze opraapten in de mest. Hierdoor ontsteken de ogen.
Als je merkt dat de ogen van je paard ontstoken zijn, was ze dan uit met kraantjeswater of fysiologisch water. Met niets anders. Gebruik hiervoor ook enkel wegwerpmateriaal. Watten of wattenstaafjes zijn hiervoor handig. Dep de oogrand daarna ook goed droog, ook weer met wegwerpmateriaal.
Doe hen daarna een proper vliegenmasker of propere vliegenfrontriem op. Pas op dat je deze heel regelmatig wast met een neutraal wasmiddel of zelfs gewoon met water. Dit is heel belangrijk omdat de bacteriën en virussen daar natuurlijk ook op blijven zitten en dan kom je in een vicieuze cirkel.
Als de ontsteking blijft aanhouden of het is te erg, bel je na een paar dagen al de dierenarts. Hij zal dan langskomen om de ogen te bekijken en te verzorgen en een gepaste zalf voorschrijven.
Er zijn ondertussen heel wat varianten van vliegenfrontriemen en vliegenmaskers op de markt. Zorg ervoor dat degene die je aanschaft heel goed past bij je paard. En dat goed passen is dubbel. Je paard mag er natuurlijk niet zenuwachtig van worden, want dan gaat hij ook geen rust kennen. Maar het moet ook letterlijk goed passen: als het te groot is, kunnen de vliegen er vaak nog tussen kruipen. Dan zitten ze vast onder het masker en hebben ze hier nog meer last van.
Vliegenfrontriem
Een vliegenfrontriem of vliegenfranjes is een riempje dat bovenaan het hoofd van een paard wordt vastgemaakt aan het halster. Ter hoogte waar de frontriem bij een hoofdstel zit. Aan dat riempje zitten allemaal franjes vast die voor de ogen van het paard hangen. Zo worden de vliegen telkens weggejaagd. Je hebt dit ook in een model waarbij je geen halster moet aanlaten, maar die te bevestigen is met een keelriem en een kopriempje waardoor het mooi blijft zitten.
Vliegenmasker
Vliegenmaskers zijn er tegenwoordig in heel veel uitvoeringen. Je hebt ze met oren, zonder oren, met neusnetje en zonder. In lycra of in mesh. Zeer stevig of zeer soepel. Het is vooral van belang de je een goed passend exemplaar uitkiest voor je paard en goed in de gaten houdt dat je paard er niet extra zenuwachtig van wordt. De meeste paarden zijn heel erg blij met hun masker en komen dit na een paar dagen, bij wijze van spreken, al zelf vragen om er eentje op te doen. Ook tijdens het wandelen kan je, indien nodig, een vliegenmasker opdoen. Een paard kan hier perfect doorkijken.
Neusnetje
Een neusnetje is eigenlijk een dun gaasje dat aan het halster of hoofdstel bevestigd wordt om zonnebrand op de neus en headshaking te voorkomen. Bij echt bleke neusjes kan je hier ook een sunblock op smeren om het verbranden zeker te voorkomen. Neusnetjes zitten tegenwoordig al vaak in het vliegenmasker verwerkt. Dus dan sla je twee vliegen in één klap…
Vliegendeken
Een vliegendeken kan heel nuttig zijn voor paarden die echt last lijken te hebben van de vliegen en dazen. Paarden die echt letterlijk heel de dag op vlucht zijn en dus toertjes lopen, slagen naar de vliegen, happen naar de vliegen en dergelijke meer. Persoonlijk zou ik er dan voor kiezen om een volledig deken (met hals en goed gesloten aan de buik) te nemen, omdat dit dan de meest volledige bescherming biedt. Sinds een paar jaar vind je vliegendekens met een ‘zebra-uitzicht’. Dit werd ontwikkeld omdat zebra’s van nature uit veel minder last blijken te hebben van insecten dan andere paarden. Zo’n deken zou de vliegen en dazen misleiden en dus voor veel minder irritatie zorgen.
Ook voor tijdens het rijden, bestaan er vliegendekens. Deze hebben een opening waar het zadel komt te liggen (zadeluitsparing). Vooral tijdens het wandelen zeer nuttig. Zeker omdat wandelen vaak in bosrijke omgeving gebeurt en net daar zitten veel insecten.
Anti-vliegenproducten
Er bestaan heel veel middelen tegen insecten. De meeste sprays en gels zijn erg efficiënt, maar slechts beperkt in duurtijd. Na een aantal uur of na het erg zweten van een paard, zijn ze uitgewerkt. Maar je kan ze zeker gebruiken tijdens het poetsen, wandelen en rijden. Bij paarden die geen dekens verdragen, kunnen ze zelfs op de weide helpen.
Let wel op dat je paard er niet overgevoelig aan is. Hou dus in het oog of ze hier geen uitslag van krijgen en of het niet lijkt of ze jeuk hebben. Want dan laat je beter de vliegen lastig doen…
Tegenwoordig zijn er zelfs sprays verkrijgbaar die zowel voor de ruiter als voor het paard geschikt zijn. Je kan ze dus zowel op je paard verstuiven als op jezelf!
Paarden die bang zijn van een spuitertje (vanwege het geluid), kan je insmeren met een gel of roller. Een gel heeft een iets langere werking dan een spray of roller, omdat dit minder snel vervliegt.
Zorg dat je op verplaatsing, op wedstrijd of op wandeling of zelfs bij een bezoek aan de smid of dierenarts, je vliegenproduct niet vergeet.
Dazenval
Op de wei zie je meer en meer dazenvallen hangen of staan. Grote zwarte ballen met een kap over. De dazen worden hierdoor aangetrokken, kruipen omhoog tegen de bal en komen zo in een trechtervormige pot. Door de trechtervormige ingang raken ze er niet meer uit. Een zeer efficiënt toestel voor in de directe omgeving van de paarden. Dazenvallen hebben naargelang hun omvang een bepaald werkingsgebied. Zorg ervoor dat je deze oppervlakte respecteert en zet dus op een groot terrein meerdere dazenvallen. Anders missen deze hun effect.
Zomerschuren
Zomerschuren bij paarden wordt veroorzaakt door een reactie van een paard op een bepaalde soort mug. Dit bezorgt hen zodanige jeuk dat ze zichzelf tot bloedens toe gaan schuren. Niet alle paarden die eens jeuk hebben, hebben last van zomerschuren. Om uit te maken wat je paard werkelijk heeft, laat je best je dierenarts komen.
Het beste middel tegen het zomerschuren is je paard in het voorjaar, vanaf de eerste zonnestralen, een eczeemdeken opleggen. Nog voor hij begint te schuren, nog voor er enig teken is van jeuk. Het eczeemdeken moet volledig gesloten zijn en van een materiaal dat de steekjes van de muggen niet doorlaat. Een gewoon vliegendeken volstaat hiervoor niet. Dit deken laat je ALTIJD op, ook ’s nachts, ook in de stal. Er vliegen immers ook mugjes in de stal en ’s nachts. Uiteraard kan je tijdens het verzorgen, borstelen, wassen en trainen van je paard, het deken wel afnemen.
Ook de vele soorten zalfjes, lotions en dergelijke geven verlichting tegen de jeuk. Het is vaak even zoeken welk product goed aanslaat bij welk paard, maar meestal vind je wel iets. Belangrijk hier is dat je de behandeling zeer consequent toepast. In het begin zeer frequent toebrengen, daarna kan dit meer gespreid worden, maar nooit stoppen.
In zeer ernstige gevallen kan je dierenarts je paard inspuiten tegen zomereczeem. Dit gaat wel steeds om cortisonen. Dit wordt altijd zoveel mogelijk vermeden. Maar zelfs dan blijft een deken een must.
Teken en tropische ziektes
Dat je tegenwoordig erg moet oppassen voor teken, dat weten we al. De ziekte van Lyme, die veroorzaakt wordt door tekenbeten, is echt geen lachertje. Maar niet alleen bij ons zitten teken. Als je je paard meeneemt op vakantie naar het Middellandse zeegebied, moet je ook goed opletten voor tekenbeten. Deze teken kunnen de parasieten die daar zitten met zich meedragen. Een van deze parasieten is Babesia. Deze kan via een tekenbeet in je paard terechtkomen en daar Piroplasmose veroorzaken. Lokale paarden hebben immuniteit opgebouwd en zullen dus weinig symptomen vertonen. Onze paarden helaas niet. Hierdoor kunnen zij erg ziek worden. Ze krijgen hoge koorts en hun rode bloedcellen gaan ervan kapot. Waardoor ze aan bloedarmoede gaan lijden. Gelukkig is dit meestal te behandelen, maar voorkomen is uiteraard altijd beter dan genezen.
Hou je paard dus best op stal op vakantie in het buitenland. Als dit niet mogelijk is, kan je rond elk been en de hals van je paard tekenbandjes (van de honden)doen. Zo voorkom je dat je paard gestoken wordt.
Veel insecten, lekker warm
Als er veel insecten zijn, betekent het ook meestal dat het erg warm is. Zorg dat je paard steeds kan schuilen bij warm weer. Hagen en bomen kunnen hiervoor dienst doen, of een schuilhok. Laat ze in geen geval de hele dag in volle zon staan zonder mogelijkheid tot beschutting. Paarden kunnen ook verbrand raken en/of een zonneslag opdoen! Het ene ras kan beter tegen de zon dan het andere, maar geen van allen kunnen ze tegen een hete zomer! Zorg er ook voor dat ze voldoende water hebben. Paarden drinken meer dan een emmertje per dag. Als je geen stromend water hebt op de wei, voorzie een grote drinkton en ververs deze regelmatig.
Je kan ze ook omgekeerd stallen. Hiermee bedoel ik dat je ze overdag binnenzet en ’s nachts; als het koeler is, buiten. Laat in de stal een ventilator draaien. Ook al is dit een kleine ventilator die weinig verkoeling brengt, hij gaat er wel voor zorgen dat de vervelende kleine mugjes wegblijven. Deze houden immers totaal niet van wind.
