Door: Jerika Cloots Categorie: Paard & Verzorging
een goede singel, maakt dat uit?
Paarden houden, verzorgen en berijden is niet zo simpel als het lijkt. Er komt heel veel bij kijken. Ook wij, en wij zitten met onze familiezaak al meer dan 30 jaar in het vak, leren nog elke dag bij. Daarom bespreken we regelmatig een actueel onderwerp op onze blog, met de nodige tips en tricks zodat jullie niet hetzelfde leergeld moeten betalen als menig ander ruiter. Als je zelf een onderwerp hebt waar je veel vragen rond hebt, mag je dit gerust doormailen. Dan kunnen wij het misschien de volgende keer behandelen. Ook als je over het nu besproken onderwerp nog vragen en/of opmerkingen zou hebben, staan wij klaar om dit te bekijken. Mail gerust! Dit kan je doen naar info@clootsruitersport.be.
Wat ook heel belangrijk is, maar vaak vergeten wordt, is een goed passende, niet storende singel.
Mensen willen het beste voor hun paard. Ze zoeken dan ook bij ons in de winkel naar oplossingen voor problemen die ze ondervinden. Dit kan over van alles gaan: voeding, onderhoud, hoeven, vacht, maar ook vaak het harnachement. Iedereen weet dat een goed passend zadel en hoofdstel heel belangrijk is om je paard voldoende comfort te geven. Dus daar wordt heel veel aandacht aan besteedt. Wat ook heel belangrijk is, maar vaak vergeten wordt, is een goed passende, niet storende singel.
In het verleden werd daar heel weinig aandacht aan besteed. De laatste jaren echter, wordt er meer en meer wetenschappelijk onderzoek verricht naar het belang van een goede singel. Tijd dus om daar ook eens wat aandacht aan te geven. In deze editie bespreken we wat een singel is, hoe te gebruiken, welke soorten er op de markt zijn enzovoort. Kortom, de theorie. De volgende editie gaan we dit toetsten aan de praktijk en vragen we de mening van ruiters over het gebruik van singels en hun voor – en nadelen
Wat is een singel?
Als je gaat kijken op Wikipedia, dan is de definitie van een singel: “een brede band met gespen om de buik van een rij- of tuigpaard om het zadel respectievelijk schoft op zijn plaats te houden.” Helemaal correct, maar toch niet zo simpel. Als je wat ervaring hebt met paarden, zal je waarschijnlijk al goed ondervonden hebben dat het ene paard moeilijker te singelen is dan het andere. Of dat een paard moeizamer lijkt te lopen met de ene singel tegenover de andere. Het is dus niet zomaar “een band”.
Stap 1: het zadel
Als je zadel niet goed past of je bent hier niet zeker van, dan kan je beter, voor je verder leest over singels, dit aanpakken. Een “goede” singel in combinatie met een “slecht” zadel mist zijn effect. Het heeft dus totaal geen zin om je een nieuwe, vaak dure singel aan te schaffen als je niet zeker bent of je zadel past. Want je paard zal nog steeds gehinderd worden. Door de druk van een slecht passend zadel, kan de singel geen verlichting bieden. Als je weet dat je zadel ok is, dan kan je je singel bekijken. Zoals in alles zijn er paarden die geen enkel probleem hebben met eender welke singel op welke manier dan ook gesingeld. Maar evengoed zijn er paarden die je eigenlijk met een ‘floeren singel’ zou moeten rijden. Dan kan het een zoektocht worden, maar wel eentje die het waard is.
Singelplaats
De juiste liggen van het zadel staat rechtstreeks in verband met de juiste ligging van de singel. De boomtakken van je zadel moeten ongeveer 5 centimeter (2 inch) achter de schouder van je paard liggen om een optimale beweging van het voorbeen te garanderen. Dit is al een eerste fout die menig ruiter maakt.
De voorste singelstoot hangt dan sowieso recht naar beneden en dat is de plaats waar de singel moet vastgemaakt worden.
Maar ook hier zijn er weer moeilijkheden. Elk paard heeft anatomisch zijn singelplaats. Dit is de smalste plek op de ribbenkast waar de singel automatisch naartoe schuift. Als je een paard vanop de zijkant bekijkt, is de singelplaats waar de ribbenkast licht omhoog of omlaag gaat. Meestal een tiental centimeter achter de elleboog. Dit is een algemene regel, maar deze plaats kan ook meer naar voor of naar achter liggen.
Deze plaats is er en daar zal de singel dus altijd naartoe trekken. Dit is dan ook de reden waarom sommige zadels naar voor getrokken worden: de singel schuift naar voor waardoor de voorste singelstoot niet meer evenwijdig ligt. Het zadel wordt dan naar voor getrokken. Om dit op te lossen, kan je een banaan – of anatomische singel gebruiken. Daar gaan we straks uitgebreider op in.
Singelstoten
Er bestaan zadels met lange en korte singelstoten. Al dan niet met een V-systeem. Bij zadels met korte singelstoten, zitten de gespen van de singel onder het zweetblad. Als ruiter voel je dan een bobbel en heb je iets minder contact met je paard. Bij de lange singelstoten komen de gespen onder het zadel uit. Vooral in dressuur zie je dit vaak omdat de gevoeligheid daar toch net iets belangrijker is. Nadeel is daar dat je minder makkelijk kan aansingelen van op je paard.
Als je singelstoten een V-systeem hebben, dan glijden de singelstoten over een lus en kunnen ze makkelijker naar voren of achteren geplaatst worden. Bij paarden waarbij de singel makkelijk schuift, is dit een handig hulpmiddel. Ook wordt bij dit systeem de druk over een groter oppervlak van de boom verspreid wordt.
Ideale lengte van een singel
In singellengte mag je eigenlijk geen compromissen sluiten. De lengte moet juist zijn. Idealiter zou een singel altijd aan beide kanten op het derde à vierde gaatje moeten gesingeld kunnen worden en dan op de juiste plaats liggen. Als een singel te lang is, kan je de zadeldoek beginnen optrekken en geeft dit druk in de zij van het paard. Dit moet je opmeten. Je singel moet strak genoeg zitten met ruimte om makkelijk aan te singelen. Als een singel te kort is, is dit in de eerste plaats niet werkbaar. Je krijgt hem niet of met veel moeite in het eerste gaatje en dit geeft stress bij ruiter en paard. Bovendien kunnen de gespen dan vaak op een plaats zitten die schuurplekken en irritatie geven. Ze moeten boven de ellebogen uitkomen, ongeveer een vijf centimeter onder het zweetblad. Dus vergeet singelverlengers en andere hulpmiddelen om een singel toch vast te krijgen. Dit geeft stress en letterlijk en figuurlijk irritatie.
Materiaal
Er bestaan singels in alle vormen en materialen. Ook hier geldt weer dat je keuze in singel voor elk paard verschillend kan zijn. Het ene paard vindt wol aangenaam, het andere loopt beter op neopreen. Een overzicht.
Leder
Leder is een natuurlijk materiaal waardoor het leeft. Het gaat zich dus goed vormen naar het paard en zijn zacht. Dit is aangenaam voor het paard. Het heeft ook een lange levensduur. Nadeel is hier echter dat bovenstaand enkel geldt bij juist en goed onderhoud. Idealiter moet je een lederen singel na elk gebruik reinigen omdat het door het zweet van het paard anders aangetast wordt. De singel wordt dan hard, minder soepel en kraakt door.
Koordsingel
Een koordsingel zien we bij ons niet zo vaak meer. Vroeger werden ze massaal gebruikt. Ze worden gemaakt van katoenen of perlon koorden die op bepaalde plaatsen aan elkaar gestikt worden en op andere plaatsen los zijn. Hierdoor zijn dit goed ademende en snel drogende singels. Wel opletten dat het vel van het paard niet onder singels komt te zitten. Dus altijd de voorbenen even naar voor trekken. Qua onderhoud zijn ze ook makkelijk: gewoon in de wasmachine. Met een natuurlijk wasmiddel en zonder wasverzachter om irritatie te voorkomen.
Katoenen singel
Ook katoenen singels zien we niet vaak meer. Ze zijn niet rekbaar en niet zo comfortabel. Het feit dat ze ook nog eens snel slijten, maakt dat ze minder populair zijn geworden. Goed aan katoen is dat ook dit een natuurlijk materiaal is waar ze geen irritatie van kunnen hebben en dat het makkelijk vocht opneemt en ademt.
Neopreen
Neopreen is een relatief nieuw materiaal dat we heel vaak zien nu. Het is heel makkelijk in onderhoud, want machine wasbaar. Bovendien droogt het snel en is het niet zo duur. Neopreen is minder geschikt voor paarden met een gevoelige huid omdat het geen natuurlijk materiaal is. Het is ook minder ademend, waardoor de paarden onder de singel sneller verhitten. Net nieuw is de coolmax die in de nieuwste neopreen singels zit. Het zorgt ervoor dat je singel koel blijft en je paard dus niet overhit, maar is toch sneldrogend.
Wollen singels of overtrekjes
Ook dit is een natuurlijk materiaal, alhoewel men nu meer en meer werkt met synthetische wol. Wel met dezelfde eigenschappen en makkelijker in onderhoud dan echte wol. Wollen singels of overtrekjes zijn aan te raden bij paarden met een gevoelige huid die dus vaak schuurplekken hebben van de singel. Wol is veerkrachtig, neem makkelijk vocht op en is zacht voor de huid. Echte wol blijft aan te raden, maar als je voor synthetische wol zou gaan, kies dan wel voor goed materiaal. Anders ga je je paard nog meer irriteren.
Singels met luchtkussens
Er zijn singels, zoals de Wintec Cair singels die luchtkussentjes bevatten. Deze zorgen ervoor dat de druk over de hele singel verdeeld wordt en kan een hulpmiddel zijn bij paarden die daar last van hebben. De Wintec cair is een synthetische singel uit neopreen.
Elastiek of niet?
Je hebt verschillende soorten singels in materiaal, maar ook in uitvoering: elastiek aan één zijde, elastiek aan beide zijdes, geen elastiek of elastiek in het midden. Wat is nu aan te raden en wat is not done? Onze voorkeur gaat uit naar ofwel elastiek aan beide zijden, ofwel zonder elastiek. In sommige gevallen (Stübben Equi-soft) naar elastiek in het midden, maar in geen geval elastiek aan één kant. Als je maar een één kant elastiek hebt, ga je sowieso je singel scheef trekken. Dit willen we uiteraard vermijden. Waarom wel elastiek. De ribbenkast van een paard kan op die manier makkelijker uitrekken. Wat het in- en uitademen voor een paard wel makkelijker maakt. Nadeel van elastiek is dan weer dat je zadel minder stabiel zal liggen en dat elastiek niet zo duurzaam is. Na een tijdje rekken ze uit en gaan lubberen.
Vorm van de singel
Soms is een gewoon rechte singel niet goed genoeg om je zadel op zijn plaats te houden. Gelukkig zijn er ondertussen heel wat modellen op de markt die je daarbij kunnen helpen.
Breed versus smal
In principe geldt de regel: een bredere singel is comfortabeler dan een smallere singel omdat er meer oppervlakte is en de druk dus over meer oppervlakte verspreid wordt. Dus als je paard een normale singelplaats heeft of zelfs bij een iets meer naar achteren singelplaats, kan je beste een brede singel kiezen.
Als je paard weinig plaats heeft voor de singel, kan je beter voor een smalle singel kiezen. De drukverdeling is dan wel minder, maar je zou wel schuur- en drukplekken krijgen. Dat is dan een groter nadeel, vandaar toch een smallere singel.
Recht of gevormd
Als je paard geen last heeft van singelnijd, schuivend zadel, schuurplekken of andere problemen, dan is een simpele, rechte singel zeker goed. Voor paarden die wel een probleem hebben, zijn er verschillende mogelijkheden in de gevormde singels.
Bij paarden waar de singelplaats ver naar voor ligt, kan een anatomisch gevormde singel wel soelaas bieden. Dit is een singel met uitsparingen aan de ellebogen. Zo krijg je minder kans op schuurplekken en kunnen de ellebogen van je paard toch nog voldoende naar achteren bewegen.
Bij paarden waarvan het zadel makkelijk naar voor schuift, kan een banaansingel helpen. Ze noemen dit ook wel maansingel. Deze singels zijn in het midden naar voren gebogen en hebben rechte uiteindes. Daardoor ligt de singel in het midden meer naar voor op de borstkas dan bij de uiteindes. De singelstoten blijven dan beter rechtzitten en het zadel wordt minder naar voor getrokken.
Springsingel
De springsingel is een singel die op de borstkas een brede flap heeft. Dit om te voorkomen dat een paard bij het springen zijn hoeven, ijzers of vijzen tegen de buik slaagt en dus wonden veroorzaakt. Qua drukverdeling of zadelpositie heeft een springsingel geen andere voor- of nadelen.
Hoe singel ik juist aan?
Een singel wordt rechtstreeks geplaatst op de vacht van het paard. Zorg er dus in eerste instantie voor dat de vacht proper is op de zadel- en singelplaats. Anders ga je snel last krijgen van schuurplekken. Singel nooit in één keer aan. Doe dit zacht en gelijkmatig. Singel dus steeds aan beide kanten met één gaatje tegelijk aan en kijk hierbij goed na of het zadel op de juiste plaats blijft liggen. Singel niet té strak aan. Als je zadel goed past, is strak aansingelen immers helemaal niet nodig. Je mag niet teveel moeite mogen doen om de singel te kunnen aantrekken. Dus als je hem echt met kracht zou moeten aansingelen, dan zit hij al strak genoeg. De meest voorkomende fout bij het singelen, is veel te strak aansingelen. Als je singel te strak zit, kan je paard zijn ribbenkast niet meer zo goed uitzetten tijdens het rijden en dus de ademhaling belemmert. Je paard kan hierdoor ook spierpijn krijgen onder de borstkas omdat de bloedtoevoer door de strakke singel verminderd wordt. Ook wordt de bewegingsvrijheid van je paard geblokkeerd en de rug overmatig belast. Het is heel moeilijk om precies aan te geven hoe strak een singel moet zitten. En bovendien nog eens afhankelijk van paard tot paard. Een paard met een hoge, duidelijke schoft zal je minder moeten singelen dan een rondgeribd paard. Je moet makkelijk 2 grote of 3 kleinere vingers achter de singel kunnen steken. Als je singel te los zit, kan je zadel natuurlijk gaan glijden. Dit kan heel gevaarlijk zijn tijdens het rijden. Je mag geen volledige hand tussen de singel kunnen steken. Dat is te los. Vergeet niet aan te singelen tijdens het rijden, zeker bij paarden die zich hard opblazen. Stap altijd op met een krukje in plaats van op de grond. Als je opstijgt van op de grond, ga je echt al je gewicht aan je zadel hangen en gaat er heel veel druk op de paardenrug komen. Uiteraard gaat je zadel dan ook verschuiven. Dus voorkom dit ten allen tijde.
Speciale singels
Zoals reeds gezegd, is er de laatste jaren meer en meer onderzoek gedaan naar de verschillende singels. Door deze onderzoeken werden er nieuwe singels ontwikkeld die het comfort van het paard, maar ook de prestaties van het paard verbeteren. We lichten er een paar toe.
Stübben Equi-soft
Door het gesofisticeerd en exclusief systeem van elastische strips in het midden van de singel, krijg je een perfecte singeldrukverdeling. Daardoor hebben paarden met singeldwang hier bijna geen last meer van. Ze zullen bijna niet meer slaan, bijten,...
Het speciale ontwerp zorgt er ook voor dat paarden tijdens het rijden hun borst kunnen laten uitzetten. De elastische ringen zetten mee uit en krimpen mee in met de beweging van de borstkas van het paard en dit met behoud van dezelfde druk. Een vergelijkende studie bewees dat alle paarden die reden met de equisoft singel een lagere hartslag hadden.
De singel geeft paarden dus heel veel extra comfort bij het opzadelen en rijden. Ze gaan door de makkelijkere ademhaling ook beter presteren.
Prestige A52 singel
Deze singel van Prestige heeft een speciaal model. Op de borstkas in het midden zit een rond paneel. Dit paneel zorgt ervoor dat het paard geen beweging meer voelt van de singel omdat dit opgevangen wordt. De singel glijdt in het paneel.
De singeldruk wordt door het paneel over een veel groter vlak verdeeld omdat dit een speciale vorm heeft: aan de buitenkant rond en aan de binnenkant drie ovalen inserts aan de binnenkant. Allemaal gemaakt uit een zeer zacht en soepel materiaal. Dit zorgt eigenlijk voor een soort van luchtkussen om de druk nog beter te verdelen. Paarden met singelnijd en last van hun maag hebben hier veel baat bij.
Bovendien wezen de testen uit dat paarden die met deze singel rijden, veel ruimer lopen.
Albion Humane singel
De singel werd ontworpen om het paard zoveel mogelijk comfort te geven. Er zit over de gehele lengte van de singel een extra laag latex om deze zo zacht mogelijk en met zo weinig mogelijk druk te maken. Vooraan werd de singel uitgesneden om de bewegingsvrijheid van het paard niet te belemmeren.
De singel is zonder elastiek, net om de stabiliteit te houden en de druk evenredig te verdelen. Door de verbinding van de singels aan elkaar, is deze singel ideaal om te singelen bij paarden die ongelijke singelen nodig hebben. Zo blijft de stabiliteit behouden en de druk evenredig. Deze singel wordt niet aangeraden voor de eventing.
Er zijn nog tal van andere speciale singels op de markt, misschien kunnen we daar in een latere editie nog op terugkomen. Volgende keer gaan we onze kennis over singels toetsen met de pro’s. Daar kunnen we allemaal zeker nog iets uit opsteken.
